omunkulus (łac. homunculus – człowieczek) – karzełek, mały człowieczek, którego w średniowieczuwielu alchemików próbowało stworzyć w sposób sztuczny (podobnie jak kamień filozoficzny). Homunkulus miał wyglądać jak małe, pomarszczone dziecko.
Istniało kilka poglądów na sposoby powołania do życia homunkulusa. Jedna z nich wykorzystywała korzeńmandragory, co wiąże się z wierzeniem, jakoby ta roślina miała wyrastać u stóp szubienicy w miejscu, gdzie spadała sperma wisielca, a następnie rozwijać się w człekokształtną istotę.
Nicolas Hartsoeker, na przełomie XVII i XVIII wieku obserwując przez mikroskop plemniki w nasieniu, doszedł do wniosku, że dostrzega w nich małe postacie, które nazywał homunkulusami. Dało to początekteorii spermistów uważających, że sperma zawiera w sobie miniaturowego, gotowego człowieczka, jednocześnie uznając, że embrion nigdy nie ma cech matki. Istniał też przeciwny pogląd (owulizm), jakoby homunkulus zawarty był w jaju.
Homunkulus w kulturze[edytuj]
Homunkulus występuje w Fauście Goethego. Zostaje on stworzony przez starego mędrca Wagnera, ucznia Fausta. Homunkulus odznacza się wyjątkową inteligencją i ogromnym pragnieniem przekształcenia się w istotę ludzką.
Homunkulusy są jednymi z centralnych motywów w anime i mandze Fullmetal Alchemist. Są sztucznymi ludźmi powołanymi do życia z siedmiu grzechów głównych; ich ciała nieustannie się odradzają i posiadają nadludzkie możliwości, dzięki zespoleniu z kamieniem filozoficznym. Pojawiają się także w innych mangach.
Zasady przyznawania w Polsce[edytuj]
W Polsce stopień naukowy doktora nadaje się w drodze przewodu doktorskiego osobie, która posiada tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera, lekarza lub inny równorzędny, zdała egzaminy doktorskie i obroniła rozprawę doktorską (dysertację). Stopień naukowy doktora nadawany jest przez te wydziały szkół wyższych lubplacówki naukowe, które mają uprawnienia do jego nadawania. Uprawnienia uzależnione są m.in. od liczby zatrudnionych w nich osób z tytułem naukowymprofesora lub stopniem naukowym doktora habilitowanego (samodzielni pracownicy nauki) (wymaganych jest co najmniej 8 osób).
Dysertacja doktorska powinna stanowić oryginalne rozwiązanie problemu naukowego lub artystycznego oraz wykazywać ogólną wiedzę teoretyczną kandydata w danej dyscyplinie naukowej lub artystycznej, a także umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej lub artystycznej. Rozprawa ta jest opracowywana i pisana pod kierunkiem promotora (łac. promoveo – „posuwać, przesuwać naprzód”), którym może być samodzielny pracownik nauki, wyznaczony przez uprawnione do tego gremium. Obrona dysertacji jest publiczna, tzn. termin jej jest ogłaszany i każdy ma prawo w niej uczestniczenia oraz zadawania pytań doktorantowidotyczących tematu pracy doktorskiej. Formalnie przewód doktorski jest zamykany przysięgą doktorską (w której treści zawarte jest przyrzeczenie poszukiwaniaprawdy i niesprzeniewierzania się zasadom etyki naukowej).
Wyższym stopniem naukowym jest stopień naukowy doktora habilitowanego. Nadawany jest w drodze przewodu habilitacyjnego, do którego może być dopuszczona osoba, która posiada stopień naukowy doktora i wniosła udokumentowany (publikacje w czasopismach naukowych, wydanie książki/ek naukowej) znaczny wkład naukowy lub artystyczny.
Zasady przyznawania stopnia naukowego doktora i doktora habilitowanego w Polsce określa ustawa z 2003 r. o stopniach i tytułach (naukowych i w zakresie sztuki)[1], znowelizowana ustawą z 2011 r.[2]. Poprzednie polskie uregulowania nie wymagały bezwzględnie posiadania przez kandydata tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego (choć zasada ta zazwyczaj była przestrzegana) i zdarzały się nadzwyczajne przypadki nadawania stopnia naukowego doktora osobom bez studiów wyższych, np. słynnemu matematykowi lwowskiemu – późniejszemu profesorowi Stefanowi Banachowi. W innych krajach również zazwyczaj do przyznania stopnia naukowego doktora potrzebny jest dyplom ukończenia uczelni wyższej, ale nie wszędzie.
Stopień doktora w innych krajach[edytuj]
Źródłem nieporozumień w używaniu stopnia doktora jest inne nazewnictwo i znaczenie tej nazwy w systemach stopni naukowych w innych krajach, a zwłaszcza różnice pomiędzy Europą kontynentalną a Wielką Brytanią i USA. Znajomość tych różnic i odpowiednich skrótów jest przydatna m.in. w korespondencji pomiędzy instytucjami naukowymi.
Kraje anglosaskie[edytuj]
W krajach anglosaskich (a zwłaszcza USA) w niektórych dziedzinach istnieje zwyczaj nadawania po zakończeniu studiów "zawodowego" stopnia doktora (ang. First–Degree Doctorate lub First–professional Doctorate), np. D.D.S. – Doctor of Dental Surgery, J.D. – Juris Doctor, M.D. – Medical Doctor, D.P.T. – Doctor of Physical Therapy, D.V.M. – Doctor of Veterinary Medicine, Psy.D. – Doctor of Psychology, Pharm.D. – Doctor of Pharmacy. Kandydaci na tego typu studia zawodowe muszą mieć już tytuł licencjata (Bachelor's Degree) lub magistra (Master's Degree).
Zasadniczo odpowiednikiem polskiego stopnia doktora jest w nomenklaturze anglosaskiej (USA i Wielka Brytania) stopień Doctor of Philosophy skracany jako PhD, Ph.D. lub D.Phil. Niezależnie od tego przepisy i tradycja amerykańska (w mniejszym stopniu brytyjska) dopuszczają kilkadziesiąt innych, równoważnych tytułów doktorskich dla poszczególnych dziedzin wiedzy i fakultetów.
W Wielkiej Brytanii istnieje także "mały doktorat" – stopień MPhil przyznawany osobom, które rozpoczęły studia doktorskie, ale z jakichś względów ich osiągnięcia (np. oryginalność pracy) nie były wystarczające do przyznania tytułu. PhD.
Innym rodzajem doktoratów, przyznawanych w Wielkiej Brytanii (obecnie rzadko), są tzw. wyższe doktoraty (ang. Higher Doctorates lub Doctor of Science), mające głównie znaczenie prestiżowe i odpowiadające swoim charakterem stopniowi doktora habilitowanego.
Węgry[edytuj]
Na Węgrzech tytuł doktorski jest automatycznie przyznawany osobom kończącym studia medyczne i prawnicze. Tytuł, wpisany do dokumentów osobistych, staje się częścią nazwiska w podobny sposób jak tytuły arystokratyczne i może być używany także w sytuacjach niezwiązanych z wykonywaniem zawodu. Żony mają prawo do używania tytułu męża.
Rosja[edytuj]
W byłym Związku Radzieckim, a obecnie w niektórych krajach WNP, np. w Rosji i Białorusi odpowiednikiem polskiego stopnia naukowego doktora jest „kandydat nauk” (ros. кандидат наук). Natomiast stopień „doktora nauk” (ros. дoктop наук) odpowiada polskiemu doktorowi habilitowanemu.
Zobacz też[edytuj]
Jak go zrobić>?
-Weź jajko
-Wysmaruj je swoją śliną oraz spermą
-następnie należy trzymać je w ciepłym miejscu np. pod poduszką lub w czapce zimowej.
-po 3 dniach należy rozbić jajko nad miską!
UWAGA!
należy robić to osstrożnie